Tóm tắt: Tham
nhũng, tiêu cực đã và đang gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng trong xã hội. Nó ảnh
hưởng đến sự công bằng, phát triển kinh tế và đạo đức của một quốc gia, gây ra
sự mất lòng tin của người dân. Vai trò của Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam cần thực hiện và phát
huy bảo đảm yêu cầu hoạt động chủ điểm, sâu sát hơn trong việc xác định phạm
vi, lĩnh vực tiềm ẩn các nguy cơ dễ phát sinh tham nhũng; bản lĩnh chính trị
cán bộ; tạo cơ chế hơn nữa để Nhân dân tham gia phản ánh; tiếp nhận ý kiến, theo
dõi và xem xét thực hiện chức năng kiểm soát quyền lực nhà nước trong phòng, chống
tham nhũng, tiêu cực.
Hiểu
về tham nhũng
Tham
nhũng chính là bất Liêm[1], Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng
đưa ra quan niệm về tham nhũng: “Liêm là trong sạch, không tham lam”, Người chỉ
ra 2 biểu hiện trong 10 hành vi bất liêm của cán bộ đó là: “Tham tiền của, tham
địa vị, tham danh tiếng, tham ăn ngon, sống yên; Người cán bộ, cậy quyền thế mà
đục khoét dân, ăn của đút, hoặc trộm của công làm của tư”. Biểu hiện của bệnh
tham ô, theo Hồ Chí Minh, đó là “Người cán bộ, cậy quyền thế mà đục khoét của
dân, ăn của đút, hoặc trộm của công làm của tư” là bất liêm, tức không trong sạch,
tham lam mà ngày nay chúng ta gọi là tham nhũng.
Tổng
Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhận định “Trước đây, chúng ta chủ yếu quan tâm đến
tác hại trước mắt, về vật chất (kinh tế, tiền bạc), nay chúng ta quan tâm nhiều
hơn, nhìn rõ hơn tác hại tiềm ẩn, khôn lường của tham nhũng, tiêu cực, làm hư hỏng,
mất cán bộ, mất niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ và cuối
cùng là mất chế độ như đã từng xảy ra trong thực tiễn lịch sử trên thế giới. Vị
trí, vai trò của cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ngày càng được
coi trọng và nhận thức sâu sắc hơn, toàn diện hơn[2]”.
Vậy Tham
nhũng là gì?
- Với chữ “Tham: là sự ham muốn quá
đáng, quá mức cần thiết, không kiềm chế nổi mình trong hoạt động của mình”[3]; với chữ “Nhũng: là gây rầy
rà, phiền hà”[4].
Tham nhũng là một cụm động từ với nghĩa “lợi dụng quyền hành để tham ô, hạch
sách nhũng nhiễu dân”; Tham ô là lợi dụng quyền hành để lấy của công làm của
riêng.
-
Tham nhũng là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn hưởng lợi ích vật chất trái
pháp luật, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước, tập thể, cá nhân, xâm phạm hoạt
động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức[5]. Tham ô là hành vi chiếm
đoạt tài sản của cơ quan, tổ chức hoặc công dân của người có chức vụ, quyền hạn
thành tài sản riêng của mình[6].
- Bộ
luật Hình sự hiện hành quy định: Tham nhũng nằm trong các mục về tội phạm về chức
vụ, cụ thể: Điều 352 “1. Các tội phạm về chức vụ là những hành vi xâm phạm hoạt
động đúng đắn của cơ quan, tổ chức do người có chức vụ thực hiện trong khi thực
hiện công vụ, nhiệm vụ. 2. Người có chức vụ là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do
hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được
giao thực hiện một nhiệm vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực
hiện công vụ, nhiệm vụ” trong đó xác định một số hành vi: Tham ô xác định là
Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm
quản lý; Hối lộ: Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung
gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào sau đây cho chính bản thân người đó
hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc
theo yêu cầu của người đưa hối lộ; Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tái sản:
Người nào lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản của người khác;....
- Luật
Phòng, chống tham nhũng tại Điều 3 xác định: Tham nhũng là hành vi của người có
chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. Người có chức vụ,
quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một
hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện nhiệm
vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ,
công vụ đó.
Từ các nội dung nêu trên, rút ra khái niệm: Tham nhũng là hành
vi tư hữu tư liệu, sản xuất, chiếm đoạt vật chất (hữu hình và vô hình) mang tính vụ lợi của người nắm
giữ quyền lực trái với quy tắc thống nhất của cộng đồng được pháp luật quy định,
thừa nhận; tham nhũng là hành vi của các cá
nhân, người có chức vụ quyền hạn (khách thể) khi thực hiện các nhiệm vụ, công vụ
theo thẩm quyền nhưng vi phạm pháp luật, nhũng nhiễu với mục đích chiếm đoạt
tài sản, hưởng lợi ích, vì lợi ích cá nhân hay nhóm lợi ích gây ra thiệt hại đối
với Nhà nước, cá nhân, tổ chức khác không vì lợi ích chung của Nhà nước, Nhân
dân hay cộng đồng dân cư.
Tham nhũng được sinh ra từ con người nắm giữ quyền lực bị
tha hóa, chính vì vậy phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiệu quả nhất khi quyền
lực nhà nước được kiểm soát hiệu quả bảo đảm các hành vi thực hiện đúng với những
quy tắc của cộng đồng được của pháp luật thống nhất, công nhận và quy định.
Kiểm
soát quyền lực nhà nước
Dân chủ và pháp chế xã hội chủ nghĩa thực sự tồn tại khi quyền
lực được kiểm soát. Kiểm soát quyền lực nhà nước là việc bảo đảm cơ quan, tổ chức
do người có chức vụ quyền hạn thực hiện quyền lực nhà nước đúng đắn trong công
vụ, nhiệm vụ, bảo đảm pháp chế, thượng tôn pháp luật trong nhà nước pháp quyền
thông qua kiểm soát bên trong và kiểm soát bên ngoài Nhà nước.
“Nhốt
quyền lực trong lồng cơ chế” là cách nói hình ảnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
về công tác kiểm soát quyền lực. Kiểm soát quyền lực ở nước ta là kiểm soát quyền
lực của hệ thống chính trị, bao gồm Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
và các tổ chức chính trị - xã hội[7].
Cơ chế
đó là pháp luật, là phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước thực
hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp[1]; là việc tham gia, xây dựng,
giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và tổ chức chính trị - xã hội, Nhân dân
đối với Nhà nước. Cơ chế đó càng rõ, càng cụ thể trách nhiệm, vai trò chức năng
của các chủ thể bên trong nhà nước, bên ngoài Nhà nước thì sẽ càng hiệu quả và
phát huy tốt tính dân chủ, chủ quyền Nhân dân tạo điều kiện phát triển xã hội.
Vai
trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với vai trò là đại diện Nhân
dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân, tham gia xây dựng Đảng, xây
dựng chính quyền chủ yếu thông qua các phương thức là nắm bắt dư luận, giám sát
và phản biện xã hội để phản ánh, kiến nghị thực hiện kiểm soát quyền lực nhà nước
từ bên ngoài góp phần phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong Nhà nước. Vai trò Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã được ghi nhận trong rất
nhiều các nghị quyết, chỉ thị và văn kiện của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính chị của chính quyền nhân dân[8], đại diện Nhân dân thực hiện
kiểm soát một cách bao quát và toàn diện đối với tất cả các lĩnh vực, quyền lực
nhà nước thuộc về Nhân dân, Nhà nước được Nhân dân ủy quyền giao thực hiện để
quản lý xã hội.
Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam kiểm soát quyền lực nhà nước tốt cũng chính là tham gia
phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tốt.
Mặt
trận kiểm soát quyền lực thông qua các phương thức chủ yếu như:
- Xây
dựng chính quyền, tham gia xây dưng, góp ý xây dựng văn bản quy phạm pháp luật,
chính sách. Đặc biệt đó là phản biện xã hội (hình thức góp ý cấp cao) với mục
đích xây dựng và hoàn thiện pháp luật bảo đảm tính khả thi khi đưa vào cuộc sống:
+ Ban
Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức được 16 hội
nghị phản biện xã hội[9]; thực hiện góp ý,
xây dựng các chuyên đề chuyên sâu góp ý, xây dựng và chỉnh lý các dự thảo văn bản
từ giai đoạn đầu tại các cơ quan chủ trì soạn thảo đến giai đoạn thẩm tra tại
các cơ quan, Ủy ban chuyên môn của Quốc hội.
+ Ban
Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các tỉnh, thành phố đã chủ trì tổ
chức 23.869 hội nghị phản biện, trong đó cấp tỉnh tổ chức được 827 cuộc, Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam cấp huyện đã tổ chức 3.488 hội nghị phản biện; cấp xã đã tổ chức
19.554 hội nghị phản biện[10].
-
Giám sát xã hội đối với các nội dung, hoạt động của cơ quan nhà nước khi thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện giám
sát đối với các nội dung, hoạt động của cơ quan Nhà nước khi thực hiện chức
năng, nhiệm vụ của mình), cụ thể:
+ Ban
Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Trung ương các tổ chức
chính trị - xã hội tổ chức các đoàn giám sát có tính chất thường xuyên, chuyên
đề hàng năm từ 3 - 4 cuộc giám sát từ việc nắm bắt dư luận, các vấn đề nổi cộp,
đơn thư, khiếu nại, tố cáo...; thực hiện hoạt động giám sát văn bản, Mặt trận
Trung ương hàng năm thực hiện từ 1 - 2 văn bản được giám sát để xác định các
tính phù hợp với các điều kiện thực tế hiện nay, tính khả thi và việc cần thiết
sửa đổi, bổ sung văn bản có kiến nghị kịp thời.
+
Trong 5 năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội
các cấp đã tổ chức 87.356 đoàn giám sát trong đó Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh giám
sát được 1.981 cuộc, Mặt trận Tổ quốc cấp huyện giám sát 13.213 cuộc và Mặt trận
Tổ quốc cấp xã giám sát 72.162 cuộc; từ năm
2018 - 2022, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các
cấp đã tham gia giám sát với các cơ quan có thẩm quyền được 159.492 cuộc (trong
đó cấp tỉnh tham gia giám sát 5.521 cuộc; cấp huyện 29.428 cuộc; cấp xã 124.543
cuộc)[11].
+ Ban
Thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn đã tổ chức được 144.462 cuộc tập trung
vào các nội dung như: giám sát chính quyền thực hiện công tác chăm lo người
nghèo, gia đình chính sách; giám sát việc thu, chi các loại quỹ vận động, các
nguồn thu trong dân, giám sát công tác cải cách hành chính, trật tự xây dựng...
Giám sát việc thực hiện[12].
- Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện tâp hợp các ý kiến và kiến nghị của cử tri, Nhân
dân để kiến nghị tới Nhà nước, cơ quan có thẩm quyền thực hiện đây là hoạt động
thường xuyên của Mặt trận được pháp luật quy định.
- Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam có đại diện tham gia các Hội đồng: về tuyển chọn Thẩm
phán, Kiểm sát viên; về đặc xá, giảm án tù; về cải cách hành chính, chính sách,
phổ biến pháp luật; về xây dựng pháp luật, ...
- Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam tham gia hiệp thương, hướng dẫn việc bầu cử: đối với các
đại biểu tại cơ quan dân cử; Hội thẩm nhân dân tại Tòa án; thành viên Ban Thanh
tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, ...
Qua một
số nội dung trên, chúng ta thấy rằng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực sự có phạm
vi toàn diện khi tham gia và kiểm soát hoạt động của các cơ quan nhà nước từ
trung ương tới địa phương và cơ sở. Thể hiện chức năng đại diện, bảo vệ quyền
và lợi ích hợp pháp của Nhân dân của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Các hoạt động của
Mặt trận cơ bản bảo đảm được vai trò đại diện Nhân dân trong phòng, chống tham
nhũng, tiêu cực đối với hoạt động của các cơ quan nhà nước trong thực hiện các
quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Thực
trạng hiện nay
Nhiều
vụ án, đại án về tham nhũng: AIC, chuyến bay giải cứu, Vạn thịnh phát, Công ty
Thuận An, Tập đoàn Phúc Sơn,... hầu hết các vi phạm đều diễn ra trong nhiều
năm, có tính hệ thống, tổ chức. Hay các cá nhân làm trong những cơ quan bảo vệ
pháp luật (Tòa án, Viện Kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, ...) bị điều tra,
truy tố xét xử trong thời gian qua ngày một gia tăng. Khi cơ quan chức năng đưa
ra ánh sáng, xác định nhiều cán bộ, lãnh đạo đã tha hóa, biến chất không giữ được
phẩm chất chính trị, đạo đức của mình, chúng ta “mất cán bộ” như Tổng Bí thư đã
nói. Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn những bức xúc, tồn tại khác đang thường trực hiện
hữu. Chương trình “Alo chào buổi sáng” của VTV đều đặn đưa thông tin mỗi sáng về
nhiều vấn đề bức xúc trong dư luận xã hội về quản lý khai thác tài nguyên; về
khám chữa bệnh, về lấn chiếm vỉa hè; về giáo dục; về các dự án ma, dự án treo
hàng chục năm, các chung cư mini trái phép chưa được cấp quản lý xem xét; đơn
thư, khiếu nại, tố cáo đem theo nhiều bức xúc của công dân gửi tới nhiều cơ
quan đơn vị đề nghị giải quyết... Đây chính là những hiện tượng xã hội tiêu cực
thể hiện ra bên ngoài từ cơ chế, từ quản lý thiếu bài bản, và cũng có thể từ tham
nhũng, tiêu cực sinh ra.
Vì vậy,
để góp phần phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiệu quả tốt, Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam cần thực sự phát huy hơn nữa vai trò của mình trong kiểm soát quyền lực nhà
nước đối với từng nhánh quyền lực của hệ thống nhà nước. Bằng uy tín xã hội của
mình, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam không phải một cơ quan quyền lực nhà nước nhưng
nắm giữ một chế tài không mang tính quyền lực nhưng có sức ảnh hưởng lơn hơn
các chế tài cưỡng chế khác của quyền lực nhà nước đó chính là chế tài xã hội (các
kiến nghị, đề nghị, tham vấn, ...) tác động tạo ra sức ép dư luận[13] - lan tỏa có tính ảnh hưởng
làm thay đổi các đường lối, chính sách, xây dựng và thực thi pháp luật để quản
lý và xây dựng đất nước.
Phát
huy vai trò và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Tính
bao quát
- Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam cần phát huy nội lực của bản thân, chính là phát huy giá
trị của các tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (các tổ chức thành
viên của Mặt trận với hàng triệu người là đoàn viên, hội viên, thành viên);
phát huy giá trị của các vị Ủy viên Ủy ban, các vị Ủy viên Đoàn Chủ tịch của Ủy
ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam địa phương 63 tỉnh, các nhân sĩ, trí thức lớn, người có tầm ảnh hưởng và uy
tín trong xã hội trong và ngoài nước Việt Nam đó chính là nội lực bản thân của
cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân trong kiểm soát quyền lực nhà nước,
trong phòng, chống tham nhũng tiêu cực.
- Cần
nghiên cứu cơ chế Nhân dân giám sát Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Mặt trận đại diện
Nhân dân theo Hiến định. Do đó, cần có cơ chế để Nhân dân giám sát Mặt trận Tổ
quốc Việt Nam thực hiện chức năng đại diện của mình đối với Nhân dân trong kiểm
soát quyền lực. Với mục đích để tiếp nhận phản ánh từ Nhân dân để hoàn thiện
hơn, nâng cao uy tín và trách nhiệm của Mặt trận.
Vấn
đề cụ thể
- Xác
định rõ chủ thể kiểm soát: Quyền lập pháp là các cơ quan dân cử; quyền hành
pháp là Chính phủ, cơ quan của Chính phủ; quyền tư pháp là Tòa án cơ quan tư
pháp, các cơ quan hoạt động tư pháp khác; các quyền lực nhà nước khác được thực
hiện bởi các thiết chế hiến định độc lập. Xây dựng các quy trình thực hiện đối
với quyền lực Nhà nước theo các nhánh quyền lực (lập pháp, hành pháp, tư pháp
và quyền lực cụ thể khác) khi các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền thực hiện các
hoạt động của mình.
-
Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - giám sát xã hội[14] phải đáp ứng yêu cầu là
việc theo dõi, xem xét hoạt động của chủ thể có thẩm quyền thể hiện tính chủ động,
thường xuyên, liên tục để có các tác động kịp thời bằng các biện pháp tích cực
có tính xây dựng (kiến nghị, đối thoại) để bảo đảm và hướng các hoạt động của
chủ thể có thẩm quyền đúng với quy định pháp luật và đeo bám tới cùng việc trả
lời cuối cùng và thực hiện kiến nghị chứ không chỉ dừng lại ở nội dung các cơ
quan, cá nhân có thẩm quyền đã nhận văn bản kiến nghị và chỉ đạo phân công giải
quyết của các kiến nghị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
- Phản
biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phải đáp ứng yêu cầu là một góp ý cấp
cao/góp ý có giá trị đối với đối tượng góp ý là các dự thảo văn bản quy phạm
pháp luật có tầm ảnh hưởng lớn, sâu rộng đối với các quan hệ xã hội khi được áp
dụng thực hiện. Cần nghiên cứu xem xét giám sát quy trình xây dựng văn bản quy
phạm pháp luật, các bước nội dung theo quy định của luật. Đây là khâu tiền kiểm
quan trọng bảo đảm hạn chế các nhóm lợi ích, nhóm giá trị hình thành qua các
chính sách pháp luật.
Kết hợp
song song các nội dung về phản biện xã hội đối với các kiến nghị về sửa đổi quy
định pháp luật trong kết quả giám sát, tổng kết đánh giá thực hiện pháp luật của
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
- Phải xây dựng, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp
luật tạo hành lang pháp lý đầy đủ làm cơ sở thực hiện các nhiệm vụ, chức năng của
Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam. Trong đó, thể chế hóa
các Nghị quyết, Chỉ thị, văn bản của Đảng đã ban hành phân công Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam tổ chức, phối hợp thực hiện:
Nghị quyết số 27 về Nhà nước pháp quyền; Chỉ thị số 18 về tăng cường giám sát,
phản biện xã hội, Chỉ thị số 04 về thu hồi tài sản trong các vụ án hình sự về
tham nhũng, kinh tế...; cụ thể hóa các điều khoản có tính nguyên tắc trong quy
định của Hiến pháp, Luật để thực sự khả thi và là cơ sở pháp lý quan trọng
trong thực hiện kiểm soát quyền lực nhà nước nói chung và phòng, chống tham
nhũng, tiêu cực nói riêng.
- Bảo
đảm về đổi mới tổ chức thực hiện, con người thực hiện trong Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam phối hợp thực hiện giữa các tổ chức thành viên của Mặt trận trong các hoạt
động công tác nói chung về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng tiêu
cực nói riêng.
-
Chuyển đổi số toàn diện các phương thức thực hiện, tiếp cận trong thế giới số
hóa đang ngày một phát triển. Để nắm bắt tình hình dư luận, ý kiến kiến nghị,
các nội dung dân chủ trực tiếp do Nhân dân phản ánh, công khai hóa các nội dung
thực hiện tạo dựng kênh giám sát của Nhân dân đối với Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam.
[1] Điều
2 Hiến pháp 2013.
[1]
https://thaibinh.gov.vn/hcm/tin-hoat-dong/tu-tuong-ho-chi-minh-ve-phong-chong-tham-nhung.html
[2] Cuốn sách “Kiên
quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng
Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú
Trọng, Nxb. Sự Thật (2023), tr. 18.
[3] Từ Điển Tiếng Việt,
Nguyễn Như Ý, 1998.
[4] Từ Điển Tiếng Việt,
Nguyễn Như Ý, 1998
[5] Từ điển Luật học
(2006), Nxb. Tư pháp, tr. 695.
[6] Từ điển Luật học
(2006), Nxb. Tư pháp, tr. 695
[7]
https://xaydungdang.org.vn/giai-bao-chi-toan-quoc-ve-xay-dung-dang/nhot-quyen-luc-trong-long-co-che-18950
[8] Điều 9 Hiến pháp
2013.
[9] (1) Phản biện Dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; (2) Dự án Luật về Hội; (3) Đề án Đào
tạo sau đại học và bồi dưỡng nhân tài, dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông (tổng thể) của
Bộ Giáo dục và đào tạo; (4) Dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số
điều và biện pháp thi hành Luật Tín
ngưỡng, tôn giáo; (5) Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số
điều của Bộ luật hình sự số 100/2015/QH13; (6) Dự thảo Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn,
Bắc Vân Phong, Phú Quốc; (7) Dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); (8) Dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi); (9) dự thảo Đề án bộ tiêu chí đô thị văn minh; (10) dự thảo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng; (11) Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản
quy phạm pháp luật năm 2015; (12) Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi); (13) Dự thảo
Luật Đất đai (sửa đổi); (14) Dự thảo Bộ tiêu chí Quốc gia và quy trình xét công
nhận Nông thôn mới giai đoạn 2021- 2025; (15) Dự thảo Luật Di sản (sửa đổi);
(16) Dự thảo Luật Quy hoạch đô thị và Nông thôn
[10] Báo cáo số
697/BC-MTTW-BTT ngày 18/7/2023 của Ban Thường trực Sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết liên tịch số
403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTƯMTTQVN ngày 15/6/2017 quy định chi tiết các
hình thức giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (Báo cáo số
697/BC-MTTW-BTT ngày 18/7/2023).
[11] Báo cáo số
697/BC-MTTW-BTT ngày 18/7/2023
[12] Báo cáo số
697/BC-MTTW-BTT ngày 18/7/2023
[13] TS Nguyễn Mạnh Bình,
Hoàn thiện cơ chế pháp lý giám sát xã hội đối với việc thực thi quyền lực nhà
nước ở Việt Nam hiện nay, Nxb. Chính trị quốc gia, 2012.
[14] TS Nguyễn Mạnh
Bình, Hoàn thiện cơ chế pháp lý giám sát xã hội đối với việc thực thi quyền lực
nhà nước ở Việt Nam hiện nay, Nxb. Chính trị quốc gia, 2012.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét